DBFMO #2

In mijn vorige blog heb ik het project-falen van de overheid besproken aan de hand van de Wijkertunnel. Die case lijkt super interessant voor nader onderzoek. In onderstaande post bespreek ik project-falen en knelpunten in de markt. Ik doe dat aan de hand van een artikel uit het NRC waarin de nieuwe CEO van de Ballast Nedam: Erik van Noordaa wordt ge?nterviewd.
In het artikel staat een interessante passage: ?Pas na zijn eerste werkdag, op 1 juni, bleek dat Ballast Nedam 87 miljoen euro verlies moest nemen op projecten: de verbreding van de A15 en de vervanging van de Botlekbrug bij Rotterdam?.
Ook doet Van Noorda doet in het interview een mooie uitspraak over complexe projecten die het aanbesteden van risicovolle projecten door de overheid in een ander daglicht stelt: ?Groot en ingewikkeld dat lijkt wel leuk, maar zorgt ook voor veel risico?s. We hebben ook een onderstroom nodig van middelgrote opdrachten van tussen de 50 en 100 miljoen euro. Dat zei ik ook tijdens mijn sollicitatiegesprek met de raad van commissarissen. Weten jullie wel zeken ? groot en complex? Volgens mij gaan jullie daar kapot aan?.
Tijdens de cursus projectmanagement (DCM) is het idee achter Design, Build, Finance, Maintain Operate (DBFMO) besproken. Met een traditionele opzet van projecten loopt de overheid risico?s en wordt keer op keer het budget overschreden en de opleverdatum niet gehaald. Met Design and Build (en de varianten FMO) zouden deze kwalen tot het verleden gaan behoren. Vooral grote risicovolle projecten kunnen beter door de markt worden gemanaged dan door de overheid. De markt zou beter in staat zijn om projecten qua tijd en budget te beheersen omdat zijn effici?nter, zakelijker en sneller werkt. Daardoor worden kosten beter beheerst en worden risico?s van bijvoorbeeld de planning beter beheerst.
De vraag is of dat ook echt of altijd zo is. Uit het artikel uit het NRC komt in ieder geval een genuanceerder beeld naar voren. Ten eerste moet Ballast Nedam fors afschrijven op een aantal grote projecten. Zijn er (na de aanbesteding) grote blunders begaan? Is er sprake van een optimistische kijk op de complexiteit van projecten (Optimism Bias?) of speelt hier het bekende ?Strategic Misrepresentation? (Morris 2012) Wat een mooi onderwerp om te onderzoeken!
De tweede passage waarin Ballast Nedam stelt niet zonder meer in te zullen schrijven op grote, complexe en dus risicovolle projecten is interessant. Ballast Nedam is een van de grote spelers is ~de infra markt en als ook de andere grote aannemers zich zo opstellen en zicht terug trekken uit de complexe, risicovolle projecten dan wil dat wat zeggen voor opdrachtgever. Diverse vragen komen boven: Is de markt toch niet in staat om risico-verlagend te bouwen? Concurreert de markt te hard en nemen aannemers wellicht te veel risico?s met grote verliezen als gevolg? Moet de overheid aan aanbesteding strategie aanpassen? Zal de overheid haar eigen risico?s niet (meer) kunnen verleggen naar de markt en alle risico?s weer zelf moeten dragen? Is DBFMO toch niet de zaligmakende oplossing?
Het artikel geeft in ieder geval genoeg stof tot nadenken en wellicht voor onderzoek van een van de studenten TuDelft RE&H.