De kerncentrale van Amsterdam

Als het leven simpel was, dan was kiezen dat ook. Kernenergie is misschien wel een van de lastigste zaken om een keuze over te maken. Moet Nederland kiezen voor kernenergie? Een gedachte-experiment over ?de kerncentrale van Amsterdam?.
Als je leest over kernenergie lijken er alleen maar voorstanders aan de ene kant te zijn, en tegenstanders aan de andere. De discussie is ?zwart-wit?; er zijn veel argumenten voor en er zijn evenzoveel argumenten tegen. Misschien heeft iedereen al gekozen en is de discussie gesloten. Laten we dan met handopsteken een democratisch besluit nemen. U kunt nu stoppen met lezen.
Maar als u nog twijfelt, nodig ik u uit om mee te gaan in mijn gedachten over ?de kerncentrale van Amsterdam?.

Ik begrijp alle argumenten, maar ze zijn vaak voor mij te abstract. Ik ben opgeleid in de techniek en? houd bijvoorbeeld van de techniek achter het boren van de NoordZuidlijn, van hoge gebouwen, van diepzeeboringen, van hoogovens, twaalfcilinder motoren en van de techniek van een elektrische centrale. Eigenlijk vind ik de techniek van een kernenergie ook mooi. Dat de (technische) mens dit allemaal heeft kunnen verzinnen en maken is natuurlijk prachtig. Maar als u me zou vragen of ik graag een kerncentrale in mijn stad Amsterdam zou toestaan…
Toch weet ik dat een energiecentrale vlak bij de afnemer eigenlijk heel logisch is. De stad is een groot-gebruiker, en de havens en de industrie ook. Bijkomend voordeel zou zijn dat de enorme hoeveelheid warmte die vrijkomt bij splitsing ook gebruikt kan worden in de stad. Twee vliegen in een klap! Maar als u mij zou vragen naar de kerncentrale van Amsterdam?
Ik weet dat iedereen steeds meer elektriciteit gebruikt. Ook al maken we onze huizen energiezuiniger of sluiten we ze aan op het warmtenet, we gebruiken steeds meer elektra voor lampen, plasma-schermen, computers, airco en koken en in de toekomst voor onze elektrische auto. Ook in Amsterdam blijft de vraag naar elektra stijgen en daar moeten we een oplossing voor bedenken. Maar een kerncentrale in Amsterdam?
Fossiele energie wordt duurder en het klimaat dreigt te veranderen. Als we niet afhankelijk willen blijven van fossiele grondstoffen uit ondemocratische landen of kopje onder willen gaan door de klimaatverandering dan moeten we stoppen met fossiel. Maar hebben we daar een kerncentrale voor over in Amsterdam?
Waarom aarzel ik bij al deze heldere argumenten? Ik twijfel omdat het allemaal abstract is en omdat het vooral gaat over techniek. Techniek is mooi maar met techniek kan het ook fout gaan. Niet vanwege die techniek, maar vanwege de mens. De mens is in staat technische wonderen te verrichten, maar is niet in staat de gevolgen te voorzien en te overzien. Dat proberen we een beetje te repareren met abstracties, met hypermoderne computergestuurde kansberekening, met ingebouwde veiligheidssystemen, door risicomanagement en strenge milieuvergunningen. En toch gaat het mis. In Amsterdam zakken huisjes de bouwput van de NoordZuidlijn in. In de golf van Mexico klapt een blowout preventer die dit juist moest voorkomen. In Fukushima spoelt een golf de generatoren weg. Het is allemaal niet voorzien, niet berekend en niet in de vergunningen opgenomen. Dus, een kerncentrale in Amsterdam?
Energiebedrijven moeten hun centrale ?verkopen? en zij kunnen dat niet door het hele verhaal te vertellen. Zij kunnen eigenlijk alleen maar een positief verhaal laten horen en mogen nooit twijfel uitstralen. Er staat namelijk veel op het spel en aandeelhouders die miljoenen investeren accepteren geen ondermijnende praatjes. Het verhaal zal daarom nooit compleet kunnen zijn en zeker de risico?s zullen altijd onderbelicht blijven. Ook politici moeten twijfel zien te voorkomen. Twijfel is een politieke doodzonde. Dus schilderen ook politici de werkelijkheid mooier dan dat het kan zijn. En ook zij zullen een deel van de waarheid achter moeten houden. En het deel wat achter wordt gehouden, zijn voornamelijk de risico?s. De totale risico?s krijgen we nooit in beeld. Ik heb begrepen dat de verzekering voor een Nederlands centrale een slordige 340 miljoen aan risico?s dekt. In Fukushima wordt de schade al op 150 miljard geschat en het einde van de ramp is daar nog niet in zicht. Misschien nog lang niet in zicht. Niemand kan het zeggen. Waarom verzekert een energiebedrijf haar veilige centrale? Omdat het mis kan gaan. Waarom beperkt een verzekeringsmaatschappij haar aansprakelijkheid? Omdat als het mis gaat het ook echt mis kan gaan en de rekening dan onbetaalbaar wordt.
Als ik een keuze moet maken over de kerncentrale van Amsterdam, is het eigenlijk heel simpel. Nooit zal ons het hele verhaal worden verteld, nooit zal iemand uit kunnen sluiten dat de volgende kernsmelt niet in Amsterdam plaats zal vinden, nooit kan iemand beloven dat de mens of de techniek niet kan falen. En als het misgaat, is het simpel. Weg wezen en nooit meer terugkomen! Amsterdam een spookstad ? la Pripjat en alle levens van alle Amsterdammers vernielt. En ook al zou alles zijn verzekerd en zou alle schade worden vergoed in Amsterdam valt niet meer te leven. En dat laatste is niet in geld uit te drukken.
Als u mij zou vragen naar de kerncentrale van Amsterdam dan zeg ik nee. En als u niet in Amsterdam woont maar elders dan wens ik u die centrale ook niet toe. Maar ik zeg dit niet alleen omdat het mis kan gaan. De volgende kerncentrale van Nederland zal ongeveer drie procent van de elektrische energie leveren. Laten we zuiniger omgaan met energie. Als we samen drie procent besparen is die centrale helemaal niet nodig. Wat belangrijker is voor de toekomst van mijn stad en voor de toekomst ons land is dat we investeren in schone, veilige duurzame energie en alternatieve bronnen. Die zijn voorhanden en daar ligt de toekomst. Niet in een kerncentrale voor Amsterdam.