De onzin van energielabels

Laat ik beginnen met mijn conclusie. Ik denk dat het energielabel voor gebouwen onzin is. U had dit al begrepen uit de titel van mijn blog en ik besef dat dit vraagt om een verklaring.
Voor de gemeente Amsterdam was ik verantwoordelijk voor de verbouwing van de Bazel aan de Vijzelstaat in Amsterdam tot Stadsarchief. Met het ontwerpteam hebben we veel aandacht besteed aan energie in het ontwerp van de verbouwing. U zult van mij niet horen dat deze inspanning onzin was want het bleek nuttig en kostenbesparend. Bij de oplevering wierp dat zijn vruchten af want het gebouw kreeg energielabel A. Met trots ontvingen wij het Label en spijkerden het aan de muur in de hal. U kunt het daar bezichtigen.

Maar het Label zat mij niet lekker. Het zei me eigenlijk niets en ik belde de gebouwbeheerder om te vragen naar de energierekening. Hij vertelde mij dat er jaarlijks 1 miljoen kilowattuur door het pand gejaagd werd en ongeveer 20.000 kubieke meter gas. En ook dit antwoord bevredigde mij niet.
Het gebouw is namelijk enorm groot en ik weet niet of 1 miljoen KWh veel is of weinig. Ik vroeg hem daarom hoeveel invloed hij nog had op het elektra- en gasverbruik. En het antwoord was niet plezierig. Hij deed dagelijks zijn enorme best om het gebouw op temperatuur te houden en het energiegebruik zo laag mogelijk maar minderen was niet mogelijk. Dit was het. We hadden ca.30 miljoen in de verbouwing ge?nvesteerd en de beheerder was onmachtig het energiegebruik te be?nvloeden. Een Label op zich vermindert het energiegebruikt niet.
John Thackara stelt in zijn boek ?plan B? dat ca. 80% van de energiekwaliteit van een gebouw bepaald wordt door het ontwerp. Maar dan moet je wel een energievisie hebben en ik realiseer mij dat die ontbrak. We hebben installaties bedacht, nagedacht over isolatie, over tocht-sluizen, over voorzetramen en een W.K.O. bron. Maar dit is slechts ??n kant van de zaak. Een energieconcept kent niet alleen een debet maar ook een credit zijde. Energie consumeren aan de ene zijde en energie opwekken aan de andere. Wij misten dit systeem. Ik vraag sindsdien voor mijn gebouwen geen labels meer maar een energiebalans. Ik wil weten wat mijn gebouwen nodig hebben als ze optimaal zijn ontworpen en ik wil weten hoe energie opgewekt kan worden. En als verbruik en opwekking in balans zijn ben ik tevreden. Met deze benadering geef ik de gebouwbeheerder instrumenten om niet alleen zuinig te zijn maar ook maximaal profijt te trekken van energie opwekking. Weg met die Labels dus! Ik zie liever een balans.
In het Financieel Dagblad van 11 augustus haalt Vincent Swinkels dit probleem aan in zijn artikel ?dwing energiebesparing kantoren af? Hij stelt dat de huidige wetgeving niet tot besparing leidt en heeft daarin geheel gelijk. Maar met wetgeving alleen zijn we er niet. We zullen echt anders moeten ontwerpen en stoppen met eenzijdige energiesystemen. We moeten denken als boekhouders. In kosten en opbrengsten, in een balans. Je zult zien dat er dan mooie dingen ontstaan en we wel invloed gaan krijgen op energiebesparing en energieopwekking.
Voor het artikel van Vincent Swinkels in FD: klik